در سال های اخیر موضوع محیط زیست بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. این مقاله به دنبال استخراج منحنی پویای محیط زیست کوزنتس می باشد. در این پژوهش با در نظر گرفتن یک اقتصاد بسته، یک بخش از سرمایه برای تولید کالا استفاده می شود که موجب تولید آلودگی و تخریب محیط زیست می شود. سرمایه باقی مانده به منظور کاهش آلودگی مورد استفاده قرار می گیرد. در نتیجه بررسی های انجام شده مشخص گردید که منحنی محیطی زیست کوزنتس در خارج از شرایط پایدار و بهینه قرار دارد. لازم به ذکر است این مدل پیشنهاد می کند که اقتصاد باید یک بخشی از سرمایه خود را برای جلوگیری و کاهش فعالیت های مخرب محیط زیست تخصیص دهد. به علاوه تخریب محیط زیست در هر مرحله ای رخ می دهد و به این دلیل می باشد که سرمایه کافی برای ممانعت و کاهش فعالیت های مخرب محیط زیست در مراحل گذشته، تخصیص داده نشده است (تخصیص بهینه در این شرایط نشان شده است)؛ بنابراین، برای بازیابی کیفیت محیط زیست و بهبود آن، یک سرمایه گذاری مناسب نیاز می باشد تا ذخیره سرمایه کافی در اقتصاد نیز ایجاد گردد تا با حرکت از سرمایه گذاری نامطلوب به سرمایه گذاری مطلوب در جهت بهبود کیفیت محیط زیست، بر روی منحنی، سطح آلودگی کاهش یابد.

منحنی کوزنتس زیست محیطی (EKC)، که یک رابطه به شکل U وارونه بین آلودگی و درآمد است، تعمیمی جالب در مورد شیوه تاثیر انتقال یک کشور از فقر به سوی رفاه نسبی روی تغییرات کیفیت محیط زیست به شمار می رود. EKC پیش بینی می کند که با افزایش درآمد یک کشور در مسیر توسعه، ابتدا آلودگی های محیط زیست افزایش می یابد، لیکن با افزایش درآمد سرانه به میزان کافی، آلودگی ها شروع به کاهش می کنند. در این پژوهش در جستجوی آزمون درستی این فرضیه، برای خاورمیانه شامل سیرده کشور از جمله ایران هستیم. برای این منظور از اطلاعات جمع آوری شده برای این کشورها در سال های 1980 تا 2003 استفاده کرده ایم. با توجه به این که تقریبا تمام پژوهش های انجام شده روی EKC بر روی کشورهای توسعه یافته، یا ترکیبی از این کشورها و کشورهای در حال توسعه متمرکز بوده است، این پژوهش، آزمونی منحصر به فرد در این حیطه به شمار می رود. از میان آلاینده های مختلف، Co2 به عنوان آلاینده ای انباره های برای آزمون فرضیه EKC مورد استفاده قرار گرفته است. از بین دو مدل انتخاب شده، نتایج مدل لگاریتم - لگاریتم حکایت از رابطه یکنواخت فزاینده بین آلودگی و درآمد دارد، لیکن نتایج ضعیف بوده و ضرایب متغیرها از نظر آماری معنادار نیستند؛ در حالی که توسل به مدل ساده، تایید فرضیه EKC برای نمونه تحت بررسی را در پی دارد و ضرایب متغیرها معنادار می باشند. با توجه به مطابقت کاملی که مدل ساده با تئوری دارد و نظر به فوت نتایج به دست آمده، مدل یادشده به عنوان مدل پایه مورد استناد قرار گرفته و فرضیه EKC در خاورمیانه را نمی توان رد کرد.

منحنی زیست محیطی کوزنتس یکی از شناخته شده ترین مفاهیم در حوزه اقتصاد محیط زیست است که در خلال بیست سال گذشته در ابعاد مختلف توسعه یافته است. یکی از پیشرفت های جدید در مطالعه رابطه میان رشد اقتصادی و کیفیت زیست محیطی، توجه به ماهیت فضایی پدیده های زیست محیطی است که به نام خود همبستگی فضایی پدیده های زیست محیطی شناخته می شود. ایده منحنی فضایی زیست محیطی کوزنتس کاملا شبیه منحنی زیست محیطی کوزنتس است، با این تفاوت که به پدیده خودهمبستگی فضایی آلاینده های زیست محیطی به عنوان یکی از متغیرهای توضیحی مدل توجه می کند. این مقاله تلاش می کند تا با استفاده از مدل داده های تلفیقی فضایی، منحنی فضایی زیست محیطی کوزنتس را برای دو آلاینده دی اکسیدکربن و ذرات معلق در حوزه جغرافیایی کشورهای آسیایی و در بازه زمانی 1999 تا 2007 برآورد سازد. هدف این تحقیق پاسخ به این سوالات است که آیا پدیده خودهمبستگی فضایی در خصوص آلاینده جهانی دی اکسید کربن و آلاینده محلی ذرات معلق وجود دارد و اهمیت آن به چه میزان است. یافته ها نشان می دهند که سرریز فضایی آلاینده های دی اکسید کربن و ذرات معلق به ترتیب قادر به توضیح 10 و 17 درصد از تغییرات آلاینده ها در کشورهای آسیایی هستند. همچنین نتایج نشان دهنده وجود رابطه ای به شکل U معکوس میان درآمد سرانه و تولید سرانه گاز دی اکسید کربن و رابطه ای مثبت میان درآمد سرانه و میزان تولید ذرات معلق در هر مترمکعب است.

هدف این مقاله آزمون تجربی فرضیه منحنی کوزنتس مالی با استفاده داده­­­های مربوط به دوره زمانی 1397-1361 در اقتصاد ایران است. بدین منظور، سرانه تولید ناخالص داخلی حقیقی و ضریب جینی به­ترتیب، به عنوان شاخص هایی از رشد اقتصادی و نابرابری درآمد مورد استفاده قرار گرفته­اند. افزون بر این، با به کارگیری روش تحلیل مؤلفه­های اصلی، چندین شاخص توسعه مالی برای ایجاد یک شاخص کلی (ترکیبی) ادغام شده­اند. نتایج حاصل از رویکرد خودرگرسیون با وقفه­های توزیعی نشان می­دهند که در بلندمدت، یک رابطه U معکوس میان رشد اقتصادی و نابرابری درآمد وجود دارد که فرضیه منحنی کوزنتس را تأیید می­نماید. با ارتقای سطح توسعه مالی، نقطه بازگشت منحنی کوزنتس در سطح پایین تری از رشد اقتصادی قرار می گیرد. این یافته­ها شواهدی دال بر تأیید فرضیه کوزنتس مالی بلندمدت برای ایران ارائه می دهند. براین اساس، پیشنهاد می شود که برنامه­ریزان و سیاست­گذاران اقتصادی به موازات سیاست های رشدی، سطح توسعه مالی را با هدف توزیع عادلانه تر درآمد ارتقاء دهند.

زمینه هدف در فرایند توسعه، فعالیت های اقتصادی با اثرات مثبت و منفی زیست محیطی در کشورها همراه است. آنچه به طور فیزیکی و در زمان حال مشاهده می شود تولید محصول و رشد حاصل از آن در فعالیت های اقتصادی است. در حالیکه با ارزیابی زیست محیطی فعالیت های اقتصادی و تشخیص آثار منفی مستقیم و غیرمستقیم آن بر جامعه در زمان حال و آینده می توان آثار خالص فعالیت های اقتصادی را تشخیص داد. روش بررسی بخش صنعت یکی از ارکان اساسی رشد اقتصادی است. سهم بخش صنعت از کل فعالیت های اقتصادی برابر با 16 درصد است که گاها فعالیت های آن همراه با تخریب محیط زیست است. این مقاله به ارزیابی عوامل موثر بر انتشار آلاینده co2 با تاکید بر بخش صنعت برای سال های 94-1360 با استفاده از روش های ARDL و FMOLS می پردازد. یافته ها نتایج این مقاله حاکی از تایید فرضیه زیست محیطی کوزنتس در بخش صنعت ایران است. به عبارتی با افزایش ارزش افزوده، میزان آلاینده افزایش می یابد اما نرخ آن کاهنده(شکل معکوس U) است. همچنین با افزایش مصرف سوخت های فسیلی و جهانی شدن از منظر شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، میزان انتشار آلاینده افزایش می یابد. بحث و نتیجه گیری مقایسه نتایج حاصل از برآوردهای کوتاه مدت و بلندمدت نشان می دهد حساسیت انتشار آلاینده co2 نسبت به مصرف سوخت های فسیلی و شاخص جهانی شدن در بلندمدت نسبت به کوتاه مدت بیشتر است.

در میان آلودگی های محیط زیستی، آلودگی آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا مقدار این منبع حیاتی در جهان تقریبا ثابت است و آلودگی آن به شدت بر سلامت انسان اثر می گذارد. از این رو ارتباط تولید و آلودگی آب به عنوان شاخصی از تخریب محیط زیست قابل اثبات است به‏گونه ای که می توان فرایند آن را در قالب فرضیات محیط زیستی کوزنتس تحلیل نمود. بر این اساس می توان گفت مراحل اولیه رشد اقتصادی با آلودگی آب همراه است و در سطوح بالاتر درآمد سرانه این روال معکوس می شود. روش بررسی این مطالعه شیوه داده تابلویی است. در مقاله حاضر فرضیات محیط زیستی کوزنتس در دو حالت و برای دو گروه کشور مورد بررسی قرار گرفت: گروه اول: تولید ناخالص داخلی سرانه و گروه دوم: سهم ارزش افزوده صنعت از تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخص رشد اقتصادی، برای گروه منتخبی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه. مطابق نتایج حاصل از مدل فرضیه کوزنتس در هر دو حالت، شاخص بودن تولید ناخالص سرانه و سهم ارزش افزوده صنعت، به عنوان معیار رشد اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه، مورد تایید قرار می گیرد و برای کشورهای توسعه یافته رد می شود.

هدف این مقاله بررسی یک رابطه سیستماتیک میان آلودگی زیست محیطی و توسعه اقتصادی در ایران است. منحنی زیست محیطی کوزنتس(EKC) رابطه ای تجربی برای نشان دادن ارتباط میان آلودگی های زیست محیطی و درآمد و رشد اقتصادی است. با آزمون فرضیه EKC این پرسش به صورت ضمنی پاسخ داده می شود که آیا درآمد سرانه بالا و رشد به کاهش آلودگی منجر می شود. این بررسی یکبار با داده های سری زمانی(کشور ایران) و بار دیگر با داده های پانل(استان های ایران) انجام می شود. نتایج تخمین ناپارامتریک در داده های سری زمانی(داده های کشور ایران) و تخمین پارامتریک در داده های پانل(داده های استانی) اشاره به وجود الگوی EKC در ایران دارند. تأیید تجربی الگوی EKC در ایران حکایت از آن دارد افزایش درآمد به تدریج بتواند با فعال نمودن سازوکارهایی از جمله مالیات بر آلودگی، وضع مقررات و قوانین کنترلی، گروههای سبز آلودگی های زیست محیطی حاصل از مراحل اولیه رشد اقتصادی را پاک کرده و از شدت آن بکاهد.

طی سال های اخیر در میان مباحث مربوط به اقتصاد محیط زیست، فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس که رابطهU  وارونی را بین شاخص های توسعه اقتصادی و آلودگی برقرار می سازد، اهمیت فراوانی یافته است. در این کار، مطالعه منحنی فوق به صورت منطقه ای در سطح شهر تهران برای پسماندهای جامد این شهر صورت گرفته است. طی دوره مورد بررسی که سال های 1375 تا 1385 را در بر می گیرد، گرچه فرضیه منحنی مزبور به اثبات نمی رسد ولی اثر سیاست تفکیک از مبدا پسماندهای خشک که از سال 1383 به اجرا درآمده بر روی شیب منحنی معنی دار ظاهر شده است.

نبود رابطه نزدیک بین رفاه اقتصادی و رفاه ذهنی توجه بیش از پیش اقتصاددانان را به منظور جایگزینی رویکرد ذهنی برای اندزاه گیری و ارزیابی رفاه فردی و اجتماعی به جای رویکرد عینی به خود جلب نموده است؛ برای این منظور شاخصی با عنوان شادکامی معرفی شده است در این مطالعه، براساس متغیرهای شاخص شادی ناخالص ملی، شاخصی متناظر برای استان های ایران معرفی و با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره و روش تاپسیس طی دوره 1394-1384 محاسبه و رتبه بندی شد. نتایج این رتبه بندی نشان می دهد، به طور متوسط در طول دوره زمانی مورد بررسی، استان های تهران، کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان به ترتیب دارای بالاترین میزان شادی در کشور بودند و استان های سیستان وبلوچستان، خراسان جنوبی و کرمانشاه به ترتیب در رتبه های پایین شادی قرار گرفته اند. نکته حایز اهمیت در محاسبات شادی، قرار گرفتن استان های مرکزی در رتبه-های بالاتر از استان های مرزی کشور است که این موضوع نشان دهنده تمرکززایی شادی در مرکز کشور به دلیل تسهیل امکانات رفاهی در این مناطق می باشد. همچنین به جهت بررسی توزیع نابرابری شادی در ایران، از رابطه کوزنتس به دو روش حداقل مربعات معمولی (OLS) و حداقل مربعات پایدار (RLS) برای اطلاعات مقطعی 30 استان کشور استفاده شد که نتایج آن گویای رابطه U شکل معکوس بین شادی و نابرابری آن است. به عبارتی در ابتدا با افزایش شادی، نابرابری شادی افزایش می یابد، ولی از یک نقطه به بعد به دلیل فراگیر شدن امکانات رفاهی برای عموم مردم، با افزایش شادی، نابرابری حاصل از آن کاهش می یابد.

بیش تر فعالیت های اقتصادی ناگزیر به استفاده از منابع طبیعی بوده و در عین حال با انتشار پسماندهای ناشی از تولید در محیط زیست سبب به وجود آمدن فشار بر اکوسیستم طبیعی می شوند. در ادبیات اقتصادی، رابطه بین افزایش تولید و درآمد سرانه با تخریب و آلودگی محیط زیست به صورتU معکوس بوده و با عنوان منحنی کوزنتس شناخته می شود. آلودگی هوا یکی از مصادیق آلودگی محیط زیست می باشد که به عنوان یک معضل جدی جهانی به ویژه در کلان شهرها مطرح می باشد.در این تحقیق تلاش شده است فرضیه زیست محیطی کوزنتس با استفاده از اطلاعات سری زمانی سالانه اقتصاد ایران طی سال های 2006-1960 و با بهره گیری از روش غیرخطی انتقال ملایم LSTR مورد آزمون تجربی قرار گیرد. در این راستا از گاز دی اکسیدکربن به عنوان شاخص آلودگی محیط زیست استفاده شده است. یافته های تجربی تحقیق دلالت بر این دارد که فرضیه زیست محیطی کوزنتس در ایران مورد تایید قرار نمی گیرد. هم چنین نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه مثبت غیرخطی بین درآمد سرانه و دی اکسید کربن سرانه وجود دارد. با استفاده از روش مذکور که مدل دو رژیمی (وجود دو رابطه) بین متغیرها را مورد تایید قرار می دهد، اثر افزایش درآمد سرانه بر آلودگی محیط زیست همواره مثبت بوده ولی در سطوح پایین درآمدی (رژیم اول)، نرخ افزایش آلودگی نسبت به رژیم دوم که شامل سطوح بالای درآمدی است بیش تر می باشد. در این مطالعه سطح درآمد آستانه (نقطه تغییر رژیم) نیز مشخص می شود.